Η Εμπορία Ανθρώπων στην Ελλάδα και ο ρόλος του Εθνικού Εισηγητή

Η Ελλάδα οφείλει να προσαρμόσει τη νομοθεσία της σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, καθώς και με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ και για το λόγο αυτό, το Γραφείο του Εθνικού Εισηγητή προσπαθεί να δημιουργήσει έναν ολοκληρωμένο συντονισμό μεταξύ των σχετικών φορέων (κυβερνητικών, διεθνών και μη κυβερνητικών οργανώσεων), καθώς και να ενισχύσει την περιφερειακή συνεργασία με τις χώρες προέλευσης των θυμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, ο Εθνικός Εισηγητής έχει αναπτύξει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ οργανισμών που βασίζεται στο μοντέλο “pro-active Prosecution, Protection, Prevention and Partnership” -δηλαδή περιλαμβάνει ενέργειες – πρωτοβουλίες σχετικά με δίωξη, προστασία, πρόληψη και συνεργασία. Επιδιώκει επίσης να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συντονισμού για όλες τις κρατικές υπηρεσίες – ένας Εθνικός Μηχανισμός Παραπομπής (National Referral Mechanism) που θα αποσκοπεί στην επιτυχή ταυτοποίηση των θυμάτων, παραπομπή και υποστήριξη.

Το National Referral Mechanism είναι μια πλατφόρμα για τη συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών και επιτρέπει το κράτος, τους μη-κυβερνητικούς και τους διεθνείς οργανισμούς, τον ιδιωτικό τομέα και τα ερευνητικά κέντρα, να αλληλεπιδράσουν και να συνεργαστούν. Στόχος του Εθνικού Εισηγητή είναι επιπλέον να δημιουργήσει μία εθνική βάση δεδομένων για την παροχή βοήθειας στα θύματα, καθώς και για τις ποινικές διώξεις, να ενθαρρύνει την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση των αρμόδιων αρχών και τις συνεργασίες τους με τον ιδιωτικό, τον ακαδημαϊκό και τον πολιτιστικό τομέα.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ

Η Εμπορία Ανθρώπων αναγνωρίζεται, διεθνώς, ως μια από τις σοβαρότερες μορφές οργανωμένου εγκλήματος και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο και η διεθνής κοινότητα εκφράζει έντονη ανησυχία για τις αυξητικές τάσεις και την πολυδιάστατη φύση του εγκληματικού αυτού φαινομένου με θύματα άντρες, γυναίκες και παιδιά. Οι δουλέμποροι δεν λογαριάζουν ούτε σύνορα, ούτε νόμους, ούτε εθνικές προκαταλήψεις. Στόχος τους είναι το κέρδος και εμπόρευμα τους ο άνθρωπος. Εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζονται ως σκλάβοι και ως εμπορεύματα.

Το Trafficking καταρρακώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, πλήττει με βάναυσο τρόπο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, εκμαυλίζει συνειδήσεις υποθάλποντας τη διαφθορά, υπονομεύει την διεθνή ασφάλεια και ανάπτυξη και αποφέρει τεράστια έσοδα στο οργανωμένο έγκλημα. Η παγκόσμια οικονομική κρίση αφήνει περιθώρια για έξαρση του φαινομένου με τη μορφή ενός εξαναγκασμού όπου το ίδιο το θύμα “αποδέχεται” την κατάσταση του, λόγω της έλλειψης ουσιαστικών επιλογών και διεξόδων από την ανέχεια.

Για την αποτελεσματική καταπολέμησή του, τα κράτη- μέλη της Ε.Ε. κλήθηκαν να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν την νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/36. Η χώρα μας συμμετείχε στη διαμόρφωση αυτής της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας, η οποία ενσωματώθηκε στον εθνικό νομικό πλαίσιο με τον Ν.4198/2013.

Εφαρμόζοντας την Οδηγία 2011/36 της Ε.Ε., αλλά και τις κυρωθείσες  σχετικές συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Ηνωμένων Εθνών, το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών επιτελεί το ρόλο του Εθνικού Συντονιστή μέσω του Γραφείου Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων (Γ.ΕΘ.ΕΙΣ). Στόχος είναι να συμπεριληφθεί η χώρα μας μεταξύ των πρωταγωνιστών στη διεθνή εκστρατεία ενάντια στην Εμπορία Ανθρώπων.

Το Γ.ΕΘ.ΕΙΣ αξιοποιεί τη συνεργασία και τη συνέργεια με κρατικούς φορείς,  οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, διεθνείς οργανισμούς, τοπική αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκό και ιδιωτικό τομέα και συντονίζει δράσεις Πρόληψης του φαινομένου, Προστασίας και Αρωγής των θυμάτων και καταστολής του εγκλήματος.

Οι βασικές αρμοδιότητες και υποχρεώσεις που προβλέπονται στο νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Γ.ΕΘ.ΕΙΣ  αφορούν: α) στην θεσμοθέτηση ενός Εθνικού Συστήματος Αναφοράς για τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων στην ταυτοποίηση, παραπομπή και αρωγή θυμάτων, β) στην θεσμοθέτηση μιας Εθνικής Βάσης Δεδομένων για τα επωφελούμενα θύματα και για τις διώξεις των διακινητών, γ) στην κατάρτιση των συναρμόδιων φορέων μέσα από επιμορφωτικά προγράμματα και δ) στην πραγματοποίηση εκστρατειών για την κοινωνική αφύπνιση και τον περιορισμό της «Ζήτησης» για υπηρεσίες ή προϊόντα που προέρχονται από θύματα Εμπορίας Ανθρώπων.

Από τον Νοέμβριο του 2013, οπότε και θεσμοθετήθηκε το Γ.ΕΘ.ΕΙΣ., τη θέση του Εθνικού Εισηγητή έχει αναλάβει ο κ. Ηρακλής Μοσκώφ.